نسق زراعی یکی از عبارات حقوقی است که در حوزه املاک و زمین های کشاورزی زیاد به گوش می خورد و یکی از راه های اثبات مالکیت بر زمین کشاورزی به شمار می رود.
سرکار خانم فرشته محمد حسینی، وکیل پایه یک دادگستری و دارای سابقه درخشان در وکالت، با تمام تلاش، دفاع علمی را از موکلین در دادگاه انجام می دهد. ایشان متخصص در امور اراضی و املاک و تنظیم کننده قراردادهای ملکی می باشند. تا کنون بیش از صدها پرونده موفق ملکی در سطح کشور داشته و رضایت ۹۸ درصدی موکلین را برای خود رقم زده است.
وکیل فرشته محمد حسینی، به همراه تیم تخصصی حقوقی خود ، خدمات حقوقی به موکلین ارائه می دهند. شما می توانید با خیالی آسوده موضوع خود را به ایشان بسپارید تا در کمترین زمان ممکن، نتیجه ی مطلوب را بگیرید.
با همراهی مرکز حقوقی ملکبانان با مدیریت وکیل فرشته محمد حسینی، در این مقاله می توانید با مفهوم نسق زراعی و نحوه اثبات مالکیت با نسق زراعی آشنایی کامل پیدا کنید.
نسق زراعی چیست؟
نسق زراعی یکی از رایج ترین عبارات در حوزه املاک کشاورزی است که ممکن است با معنای دقیق آن به لحاظ حقوقی و کارکردهای آن آشنایی کافی نداشته باشید. منظور از این عبارت، حق کشاورزی است که بر روی زمین متعلق به دیگری اقدام به زراعت و کشاورزی می کند. در واقع به مقدار آب و زمینی که در اختیار کشاورز قرار می گیرد تا بر روی آن کشاورزی کند نسق زراعی می گویند. در ادبیات عامیانه و محلی به این حق، حق آب و گل یا حق ریشه هم گفته می شود. بر اساس این حق، مالک زمین حق بیرون کردن کشاورزی که مدت ها بر روی زمین او کار کرده است را نداشت و این حق به صورت ارث به وراث کشاورز هم منتقل می شد. این حق به طور رسمی در قانون اصلاحات ارضی در دهه ۴۰ به رسمیت شناخته شده و اعمال شد.
بر اساس قانون اصلاحات ارضی مقرر شد تا بخشی از زمینی که برای کشاورزی و آبادانی در اختیار کشاورزان قرار گرفته بود به آن ها واگذار شود و به نوعی کشاورزان به مالکان زمین هایی که بر روی آن ها کار می کردند تبدیل شوند. به همین ترتیب بود که در این مناطق، مساله اثبات مالکیت با نسق زراعی که موضوع این مقاله است، مطرح شد.
زارع با حق نسق کیست؟
زارع با حق نسق به کشاورزی گفته می شود که دارای حق ریشه یا نسق زراعی است. زارعی که دارای حق نسق زراعی باشد، بر اساس یک قرارداد قانونی مانند اجاره بر روی زمین کشاورزی متعلق به دیگری کار کرده و بر اساس توافق میان طرفین مالی را در قالب وجه نقد یا بخشی از محصول زراعی زمین به عنوان دستمزد خود دریافت می کند. زارع با حق نسق نسبت به آن زمین دارای اولویت ویژه است و مالک زمین نمی تواند او را بدون توافق و بدون پرداخت حق نسق زراعی یا همان حق ریشه از زمین خود اخراج کند. البته عمل کشاورزی بر روی زمین از سوی کشاورز باید دارای استمرار باشد تا باعث ایجاد حق نسق زراعی برای کشاورز شود. منظور از استمرار این است که بتوان آبادانی و حاصل خیزی یک زمین را بر اساس عرف مربوط به کشاورزی به عمل کشاورز منتسب نمود.
حق زارعانه چیست؟
عمل کشاورز بر روی زمین کشاورزی طبعا باعث بهبود و حاصل خیزی زمین و در نتیجه افزایش ارزش مالی آن می شود. در نتیجه برای این افزایش ارزش مالی حقی تحت عنوان حق زارعانه به کشاورز تعلق می گیرد که پس از تخلیه زمین کشاورزی می تواند آن را از مالک زمین درخواست کند. مبلغ این حق در صورت عدم توافق میان طرفین بر اساس نظر کارشناس رسمی و با ارجاع امر از سوی دادگاه رسیدگی کننده به او تعیین می شود. برای مطالبه حق زارعانه باید دادخواستی تحت عنوان دادخواست مطالبه بهای نسق زارعانه یا حق ریشه به دادگاه عمومی حقوقی محل اقامت خوانده ارسال شود. این دادخواست بهتر است توسط یک وکیل متخصص ملکی تنظیم شود تا بتواند به صورت مستدل و با استناد به قوانین و مقررات مربوط به حق ریشه، وجود این حق را اثبات کند.
اثبات مالکیت با نسق زراعی
اثبات مالکیت می توان گفت مهمترین و ابتدایی ترین دعوا در دعاوی ملکی است که می تواند بر سایر دعاوی اثرگذار باشد. مالکیت بر یک ملک بالاترین حق مالی نسبت به آن است که به تبع خود حقوق مهم دیگری را هم برای مالک به وجود می آورد. در بسیاری از موارد می توان با استناد به نسق زراعی، مالکیت کشاورز بر زمین را به اثبات رساند. به این عمل، اثبات مالکیت با نسق زراعی گفته می شود. زمانی که ملک معارضی نداشته باشد، کشاورزی که دارای نسق زراعی است می تواند با طرح دعوای اثبات مالکیت با نسق زراعی مالکیت خود را نسبت به آن زمین به اثبات برساند و بر اساس نسق زراعی مالک زمین شناخته شود. در نتیجه طرح دعوای اثبات مالکیت با نسق زراعی و شناسایی کشاورز به عنوان مالک زمین، سندی تحت عنوان سند نسقی تنظیم و صادر می شود که حاکی از مالکیت کشاورز بر زمین بر اساس نسق زراعی است.
سند نسقی چیست و چه اعتباری دارد؟
همانطور که در بالا اشاره شد، سند نسقی در نتیجه اقدام به اثبات مالکیت با نسق زراعی صادر می شود. بیشتر اسناد نسقی که در حاضر وجود دارند مربوط به پیش از انقلاب و زمانی هستند که در راستای قانون اصلاحات ارضی، اراضی ای که در اختیار برخی کشاورزان قرار داشت به مالکیت آن ها درآمد. سند نسقی از اعتبار بسیار کمتری از سند تک برگ که حاکی از مالکیت قطعی صاحب آن نسبت به ملک مورد نظر است برخوردار می باشد. برای مثال بناها یا سازه هایی که بر روی زمین های دارای سند نسقی ساخته شده اند تنها بر اساس قولنامه و مبایعه نامه قابلیت نقل و انتقال دارند و نمی توان با سند رسمی اقدام به نقل و انتقال آن ها نمود. به همین دلیل معاملاتی که بر اساس سند نسقی انجام می شود ممکن است دارای برخی مسائل و مشکلات حقوقی باشد که حضور یک وکیل امور ملکی با تجربه چندین ساله در حقوق املاک را برای انجام این معاملات یا هر امر حقوقی دیگری ناگزیر می سازد.
اثبات مالکیت با نسق زراعی با استفاده از وکیل ملکی
به طور کلی اثبات مالکیت در صورت عدم وجود سند رسمی یک امر بسیار دشوار و به لحاظ حقوقی پیچیده است که بدون استفاده از وکیل متخصص و با تجربه در امور ملکی نمی توان آن را به نتیجه مطلوبی رساند.
به همین جهت توصیه می شود حتما برای اثبات مالکیت با نسق زراعی و هر گونه امور حقوقی مربوط به حوزه املاک از وکیل متخصص ملکی که دارای سابقه و تجربه موفق در طرح دعاوی ملکی باشد استفاده کنید.
مرکز حقوقی ملکبانان با مدیریت وکیل فرشته محمد حسینی، مجموعه ای متشکل از بهترین وکلای ملکی در مشهد هستند که می توانند انواع مختلف خدمات حقوقی مربوط به املاک و از جمله اثبات مالکیت با نسق زراعی را با بهترین کیفیت و معقول ترین هزینه به شما ارائه دهند. برای بهره مندی از بهترین وکیل ملکی در مشهد در اسرع وقت می توانید با وکلای مرکز حقوقی ملکبانان تماس حاصل نمایید.
