بسیاری از افراد هنگام خرید واحدهای تجاری، قرارداد عادی (قولنامه یا مبایعه‌نامه عادی) می‌بندند. این نوع قراردادها در اصطلاح مردم به عنوان “قولنامه خرید” شناخته می‌شود. حال، در صورتی که خریدار قصد داشته باشد سند رسمی صلح سرقفلی و حق کسب و پیشه و تجارت را برای واحد خریداری شده دریافت کند، ممکن است با چالش‌هایی مواجه شود که در این مقاله به بررسی آنها خواهیم پرداخت.
فرض اول: خریدار دارای مبایعه‌نامه عادی از مالک دارای سند رسمی صلح سرقفلی است
در این حالت، اگر خریدار واحد تجاری را از شخصی خریداری کرده باشد که سند رسمی صلح سرقفلی و حق کسب و پیشه و تجارت دارد، و هیچ اختلافی میان آنها وجود ندارد، خریدار با دو نفر روبه‌رو خواهد شد: یکی صاحب سند رسمی و دیگری مالک ملک. در این صورت، شخصی که سند رسمی به نامش است، باید آن را به خریدار منتقل کند. همچنین، باید همزمان با تنظیم سند رسمی صلح، سند اجاره واحد تجاری میان مالک و خریدار تنظیم شود.
فرض دوم: خریدار از شخصی خریداری کرده که فاقد سند رسمی صلح است
اگر خریدار واحد تجاری را از فردی خریداری کرده که فاقد سند رسمی صلح سرقفلی و کسب و پیشه است، خریدار باید به مالک مراجعه کند. اگر بین خریدار و مالک هیچ اختلافی وجود نداشته باشد، مالک با مراجعه به محضر، سند رسمی صلح سرقفلی و حق کسب و پیشه را به نام خریدار تنظیم خواهد کرد. در این صورت، محضر با تنظیم سند رسمی، هم حقوق مربوط به سرقفلی و حق کسب و پیشه را منتقل می‌کند و هم در همان سند، اجاره واحد تجاری را اعلام می‌کند.
فرض سوم: عدم توافق بین خریدار و مالک یا فروشنده فاقد سند رسمی صلح
در صورتی که خریدار واحد تجاری را از شخصی خریداری کرده که فاقد سند رسمی صلح است و مالک نیز برای تنظیم سند رسمی موافقت نمی‌کند، یا اگر بین خریدار و فروشنده اختلاف وجود دارد، خریدار باید دادخواستی به طرفیت فروشنده و مالک تنظیم کند و الزام آنها را برای تنظیم سند رسمی از دادگاه بخواهد. در این حالت، خواسته دعوا باید دو فقره باشد:
- الزام به تنظیم سند رسمی صلح سرقفلی و حق کسب و پیشه
- الزام به تنظیم سند اجاره
در صورتی که تنها خواسته اول به دادگاه تقدیم شود، احتمالاً قرار رد صادر خواهد شد.
مراحل طرح دعوا در صورت عدم توافق یا اختلاف
در مواردی ممکن است که خریدار واحد تجاری را با سند عادی (قولنامه) از چندین نفر خریداری کرده باشد و حالا برای گرفتن سند رسمی دچار مشکل شود. در این شرایط، خریدار باید تمامی ایادی قبلی (مالکین سرقفلی و حق کسب و پیشه) و مالک ملک را شناسایی کرده و در دادخواست خود به دادگاه، آنها را به عنوان خوانده قرار دهد. اگر برخی از افراد فوت کرده باشند، ورثه آنها نیز باید شناسایی شوند. در غیر این صورت، دادگاه نمی‌تواند رسیدگی کند و قرار رد دعوا صادر خواهد شد.
نکته مهم: پیچیدگی‌های دعاوی مربوط به سرقفلی و کسب و پیشه
دعاوی مربوط به تنظیم سند رسمی صلح سرقفلی و کسب و پیشه و تجارت و اجاره، معمولاً با پیچیدگی‌های غیرقابل پیش‌بینی مواجه می‌شود که ممکن است زمان و هزینه زیادی را از مردم به هدر دهد. بنابراین، توصیه می‌شود برای طرح چنین دعاوی، از وکلای مجرب و با سابقه در امور واحدهای تجاری استفاده کنید. این اقدام نه تنها احتمال موفقیت را افزایش می‌دهد، بلکه در وقت و هزینه نیز صرفه‌جویی خواهد شد.
مرکز حقوقی ملکبانان، وکیل فرشته محمد حسینی
مرکز حقوقی ملکبانان به مدیریت وکیل فرشته محمد حسینی با حضور وکلای مجرب و با سابقه در امور مربوط به سرقفلی و حق کسب و پیشه و تجارت، همیشه آماده همکاری با متقاضیان تنظیم سند صلح سرقفلی و حق کسب و پیشه و تجارت است.
