کد رهگیری املاک یکی از اصلی‌ترین ابزارهای ایمنی در معاملات ملکی در ایران است که با هدف جلوگیری از فروش و اجاره‌ی یک ملک به چند نفر، کنترل معاملات، و افزایش شفافیت در دفاتر املاک ایجاد شد. این کد که یک شناسه‌ی یکتای ۱۳ رقمی است، هنگام ثبت قولنامه یا مبایعه‌نامه در سامانه‌ی ثبت معاملات املاک و مستغلات کشور صادر می‌شود و هویت معاملات را رسمی و قابل رهگیری می‌کند.
در این مقاله به‌طور کامل مفهوم کد رهگیری، اهمیت آن، نحوه‌ی استعلام، قوانین مربوطه، و نکات حقوقی مهم بررسی می‌شود. همچنین نقش مرکز حقوقی ملکبانان با مدیریت وکیل پایه یک دادگستری، فرشته محمدحسینی در حل اختلافات مرتبط با کد رهگیری تشریح شده است.
کد رهگیری املاک چیست؟
کد رهگیری یک شناسه‌ی رسمی است که هنگام ثبت قرارداد در سامانه‌ی املاک کشور صادر می‌شود. این کد:
قابل استعلام از طریق پیامک یا سایت است
برای هر قرارداد منحصر‌به‌فرد است
امکان ثبت قرارداد تکراری برای یک ملک را از بین می‌برد
توسط دفاتر مشاورین املاک دارای پروانه‌ی کسب صادر می‌شود
چرا کد رهگیری اهمیت دارد؟
جلوگیری از کلاهبرداری فروش یا اجاره‌ی یک ملک به چند نفر
ثبت مالکیت طرفین در سامانه‌ی رسمی دولت
امکان استعلام و پیگیری حقوقی معامله
مورد نیاز در برخی خدمات، مثل ثبت‌نام سکونت، دریافت تسهیلات بانکی، تغییر انشعابات
مبنای قانونی کد رهگیری
کد رهگیری در چارچوب مصوبات زیر ارائه می‌شود:
- مصوبه هیئت وزیران (سال ۱۳۸۷)
بر اساس این مصوبه، کلیه‌ی قراردادهای خرید، فروش، اجاره و رهن باید در سامانه‌ی ثبت معاملات املاک و مستغلات ثبت شوند.
- قانون نظام صنفی
صدور کد رهگیری فقط توسط مشاورین املاک دارای جواز مجاز است و تخلف از مقررات آن پیگرد قانونی دارد.
- آیین‌نامه اجرایی ماده ۱۸ قانون ساماندهی مسکن
ثبت قرارداد و دریافت کد رهگیری برای جلوگیری از معاملات معارض الزامی است.
نحوه دریافت کد رهگیری املاک
- مراجعه به مشاور املاک دارای مجوز
- ثبت مشخصات ملک، طرفین و قرارداد در سامانه
- صدور بارکد و شناسه یکتا روی نسخه قرارداد
- دریافت پیامک تأیید برای طرفین
نحوه استعلام کد رهگیری
به دو روش می‌توان کد رهگیری را استعلام گرفت:
۱. پیامک
ارسال کد ملی و کد رهگیری به شماره‌های اعلام‌شده‌ی سامانه (معمولاً از طریقسامانه ۱۱۰ پیامک پلیس یا لینک‌های رسمی موجود).
۲. سامانه ثبت معاملات املاک
ورود اطلاعات قرارداد و بررسی وضعیت آن در سایت رسمی سامانه.
آیا کد رهگیری اجباری است؟
مطابق مصوبات دولت و وزارت صمت، ثبت قرارداد در سامانه معاملات و دریافت کد رهگیری الزامی است.
هرچند برخی معاملات سنتی بدون کد رهگیری انجام می‌شوند، اما اعتبار قانونی و امنیت حقوقی یکسانی ندارند و در صورت بروز اختلاف، ارائه قرارداد رسمی بسیار تعیین‌کننده است.
مزایای داشتن کد رهگیری در معاملات ملکی
جلوگیری از معامله معارض از فروش یک ملک به چند نفر جلوگیری می‌کند.
ثبت رسمی هویت قرارداد در سیستم دولتی ثبت می‌شود.
امکان پیگیری حقوقی مبنای محکمی برای دادگاه و شورای حل اختلاف است.
افزایش اعتماد طرفین معامله شفاف‌تر و مطمئن‌تر می‌شود.
پذیرش توسط بانک‌ها برای درخواست وام یا انتقال انشعاب لازم است.
مشکلات حقوقی مرتبط با کد رهگیری
معمول‌ترین دعاوی مرتبط با کد رهگیری شامل موارد زیر است:
ثبت نشدن قرارداد در سامانه با وجود پرداخت کمیسیون
صدور کد تکراری یا اشتباه
مغایرت مشخصات ملک در قرارداد و سامانه
فروش مال غیر علیرغم داشتن یک قرارداد قبلی با کد رهگیری
در چنین مواقعی، استفاده از یک وکیل متخصص در حوزه‌ی ملکی ضروری است.
نقش مرکز حقوقی ملکبانان در پرونده‌های کد رهگیری
مرکز حقوقی ملکبانان با مدیریت وکیل پایه یک دادگستری فرشته محمدحسینی یکی از مراکز تخصصی در حوزه‌ی دعاوی ملکی و قراردادهای املاک است. این مجموعه خدمات زیر را ارائه می‌دهد:
بررسی حقوقی قراردادهای دارای کد رهگیری
پیگیری دعاوی مربوط به ابطال یا صحت قراردادهای رسمی
شکایت از مشاورین املاک متخلف
پیگیری پرونده‌های معاملات معارض، کلاهبرداری ملکی و جعل قرارداد
مشاوره برای تنظیم قراردادهای استاندارد و قانونی
با توجه به پیچیدگی پرونده‌های ملکی، داشتن همراهی یک وکیل متخصص می‌تواند از بروز خسارت‌های مالی سنگین جلوگیری کند.
جمع‌بندی
کد رهگیری املاک یکی از مهم‌ترین ابزارهای امنیت حقوقی در معاملات ملکی در ایران است. این شناسه به جلوگیری از معاملات معارض کمک کرده و مبنایی معتبر برای پیگیری حقوقی قراردادها محسوب می‌شود.
برای جلوگیری از مشکلات حقوقی و اطمینان از صحت قرارداد، استفاده از مشاوره‌ی تخصصی بسیار ضروری است. مرکز حقوقی ملکبانان با مدیریت وکیل پایه یک دادگستری، فرشته محمدحسینی می‌تواند پشتیبان قابل اعتمادی برای بررسی و پیگیری تمامی موضوعات مرتبط با کد رهگیری باشد.
